Nghe văng vẳng đâu đây tiếng hát từ xa vọng lại:
     **.... Ai trở về xứ Việt, nhắn dùm tôi người ấy ở trong tù. Nghe đâu đây vang giọng hờn rên xiết. Dài lắm không đằng đẳng mấy mùa thu.......
    Vâng! Người nữ ca sĩ được khán thính giả ái mộ từ nhiều thập niên trước và sau 1975, với những ái danh: Nữ Hoàng Chân Đất hay phong trần hơn là Nữ Hoàng Salem... Đó là nữ ca sĩ Khánh Ly.
    Trong mấy tuần qua, dư luận trong và ngoài nước xôn xao về việc nữ danh ca Khánh Ly chính thức trình diễn tại Việt Nam. Nơi trình diễn đầu tiên là ở thủ đô Hà Nội. Có lẽ đây là sự kiện xôn xao nhất của sinh hoạt âm nhạc trong và ngoài nước hiện nay. Cái xôn xao và bàn tán của những người ái mộ không phải ở giọng hát khàn khàn gợi cảm của Khánh Ly, cũng không phải thời gian 40 năm viễn xứ để hôm nay Khánh Ly trở lại quê nhà... Tất cả dư luận đa phần quan tâm đến giá vé trình diễn và tiền cát-xê mà ban tổ chức đã bỏ ra làm show. Giá vé từ 900 ngàn cho đến 4 triệu đồng thì không phải là một số tiền nhỏ so với đồng lương công nhân trung bình ở VN!. Nghĩa là nếu một công nhân ở Việt Nam có mức lương trung bình 3 triệu đồng thì chỉ vừa đủ để mua một vé hạng bình thường để vào nghe tiếng hát của Khánh Ly.
      Hiện tượng Khánh Ly trở về trình diễn ở Việt Nam, không phải là lần đầu tiên của một ca sĩ ở hải ngoại mang lý lịch “Tỵ nạn cộng sản” được nhà nước Việt Nam cho phép đứng trên sân khấu để hát những nhạc phẩm “chế độ Sài Gòn” mà họ đã cấm hát một thời gian dài sau ngày 30/4/1975. Trước đây có những ca sĩ và nhạc sĩ âm thầm về hát và sống trong lặng lẽ như: Phạm Duy, Duy Quang, Giao Linh, Thái Châu, Chế Linh, Đức Huy, Tuấn Ngọc, Hương Lan....v..v...  Trong số những ca sĩ nầy, Chế Linh cũng đã một lần làm show đầu tiên trong cơn   “sốt vé” đến 4-5 triệu đồng VN cho một giá vé chợ đen! Rồi sau đó, Chế Linh thừa thắng xông lên làm show thứ nhì thì bị nhà nước CSVN “cấm trình diễn”, không cho biết lý do. Sự kiện  hủy bỏ trình diễn đã làm Chế Linh khủng hoảng tinh thần và lâm bệnh! Thời gian nầy, hệ thống truyền thông Việt Ngữ ở hải ngoại đã lên án nhiều về Chế Linh: Một ca sĩ mang hình tượng “Lính VNCH” giờ đây đã “đổi màu!”.  Rồi từ đó, ca sĩ Chế Linh đã không còn được người Việt Quốc Gia ở hải ngoại ái mộ nữa.
        Trở lại hiện tượng ca sĩ Khánh Ly, một ca sĩ đã có thời gian hát những nhạc phẩm với nội dung đấu tranh chống Cộng như: Ai Trở Về Xứ Việt, Sài Gòn Vĩnh Biệt, Chút Quà Cho Quê Hương.... Rồi hôm nay, Khánh Ly được nhà nước Việt Nam cho phép trở về hát trên quê  hương không ngoài yếu tố chính trị mà nhà cầm quyền CSVN dùng Khánh Ly như một con cờ trên bàn cờ Hòa Hợp Hòa Giải Dân Tộc!  
     Sự trở về Việt Nam của Khánh Ly, thực chất chỉ được ca những nhạc phẩm giới hạn trong phạm vi nhạc của Trịnh Công Sơn, những nhạc phẩm một thời có tính phản chiến làm lợi cho CSVN... Và chắc hẳn Khánh Ly không được hát những bài nhạc có tính đấu tranh thời đại mà  trong quá khứ Khánh Ly đã từng đi lưu diễn khắp thế giới để cổ vũ các phong trào đấu tranh cho Tự Do-Dân Chủ và chống Cộng Sản Việt Nam!
     Trong số những nhạc phẩm đó, nếu lấy điển hình nhạc phẩm Ai Trở Về Xứ Việt của nhạc sĩ Phan Văn Hưng phổ theo bài thơ của Minh Đức Hoài Trinh. Nội dung nhạc phẩm đã hình tượng một cảnh tù đày của những người chiến sĩ VNCH sau ngày tàn cuộc chiến.
     Hôm nay, không phải ai đó trở về xứ Việt, mà chính con người của Khánh Ly đã “trở về xứ Việt”. Nhưng Khánh Ly không thể nào cất tiếng hát giữa thủ đô Hà Nội để nhắn gởi những người ấy ở trong tù, để đòi hỏi tự do cho những người yêu nước còn đang bị giam cầm nơi ngục tốí! Những người ấy là Việt Khang, Đỗ Thị Minh Hạnh...Và như thế, hồn nhạc cùng chất liệu của tiếng hát Khánh Ly chỉ đi vào hư vô rồi chừa lại niềm hối hận không nguôi cho người nữ ca sĩ vốn đã dành hết cuộc đời để đưa tiếng hát đấu tranh lan tỏa khắp thế giới!!!
      Cũng có quan niệm cho rằng: Khánh Ly trở về xứ Việt, xác định rỏ ràng hơn, chỉ là một khoảnh khắc để cho “nữ hoàng chân đất” tìm lại thoáng hương xưa trước khi tiếng hát tắt lịm rồi âm thầm giã từ sân khấu. Ở điểm nầy, chính Khánh Ly cũng có thể biết trước và sẳn sàng đón nhận những điều gì sẽ đến!!! Thế nhưng, kiếp cầm ca theo quan niệm hạn hẹp của người Việt Nam từ xưa, đã xếp họ vào cụm từ “Xướng ca vô loại”. Như thế, Khánh Ly sẽ không tránh khỏi dư luận trong cộng đồng người Việt Quốc Gia ở hải ngoại đánh giá bà ta thuộc hạng ca sĩ “đổi màu”, dùng tiếng hát của mình để đâm sau lưng chiến sĩ VNCH, những người mà một thời Khánh Ly đã xem họ là chiến hữu!
       Dù sao đi nữa, sự trở về Việt Nam trình diễn của nữ ca sĩ Khánh Ly lần nầy cũng đã làm xôn xao khoảnh khắc mang màu sắc chính trị: Đó là sự vô hiệu hóa tiếng hát của Khánh Ly trên mặt trận đấu tranh Tự Do-Dân Chủ cho Việt Nam. Và như thế, sau sự Trở Về Xứ Việt của Khánh Ly sẽ chừa lại niềm hối hận “nếu có” của Nữ Hoàng Salem! Và ắt hẳn giống như những người ca sĩ hải ngoại khác nghe theo lời dụ ngọt ngào của CSVN, trở về cống hiến tiếng hát lời ca cho quê hương, để rồi sau đó âm thầm đi vào ngỏ hẻm của cuộc đời ca sĩ với quan niệm hẹp hòi: Xướng ca vô loại!!!!

Adelaide 20/4/2013
Kiều Trọng Tấn